Thở bằng miệng là một thói quen tưởng chừng vô hại nhưng có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe răng miệng và tổng thể. Bình thường, con người thở bằng mũi để lọc không khí, giữ ẩm và cân bằng lượng oxy vào cơ thể. Vậy thờ bằng miệng có sao không, tác hại của thở bằng miệng cụ thể là gì? Hãy cùng Nha Khoa DrGreen tìm hiểu trong bài viết sau.
Thở bằng miệng có tốt không?
Thở bằng miệng không phải là một thói quen tốt vì nó có thể gây ra nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng cũng như toàn thân. Về mặt sinh lý, cơ thể con người được thiết kế để thở bằng mũi, giúp lọc sạch bụi bẩn, vi khuẩn và làm ấm không khí trước khi đi vào phổi. Khi thở bằng miệng, không khí không được lọc sạch, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cao hơn. Ngoài ra, tác hại của thở bằng miệng còn bao gồm mất cân bằng độ ẩm trong khoang miệng, gây khô miệng, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến hôi miệng và các bệnh lý nha khoa khác.
Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, thở bằng miệng lâu dài còn có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển của khuôn mặt, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Việc không sử dụng mũi để thở có thể dẫn đến cấu trúc xương mặt phát triển bất thường, khiến cằm thụt vào, hàm trên hẹp hơn và răng mọc lệch lạc. Ngoài ra, thói quen này còn có thể gây ra rối loạn giấc ngủ, giảm chất lượng hô hấp và ảnh hưởng đến sự tập trung, học tập cũng như năng suất làm việc hàng ngày. Vì vậy, việc duy trì hơi thở qua mũi là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe tổng thể và hạn chế các vấn đề nha khoa nghiêm trọng.
Các tác hại của việc thở bằng miệng là gì?
Những tác hại của việc thở bằng miệng khi ngủ là:
Não mất lượng carbon dioxide cần thiết
Thở bằng miệng khiến cơ thể hít vào và thở ra nhanh hơn, dẫn đến việc đào thải carbon dioxide (CO₂) quá mức. Mặc dù CO₂ thường bị hiểu lầm là khí thải, nhưng thực tế, nó đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng oxy trong máu và cung cấp năng lượng cho não. Khi lượng CO₂ trong cơ thể giảm xuống quá thấp, oxy không được giải phóng hiệu quả đến các mô và cơ quan, đặc biệt là não bộ. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, giảm tập trung, đau đầu và cảm giác mệt mỏi kéo dài.
Thoát dịch xoang, gia tăng nguy cơ viêm nhiễm
Hít thở bằng mũi giúp duy trì độ ẩm và kiểm soát lượng dịch trong các xoang. Ngược lại, khi thở bằng miệng, quá trình thoát dịch xoang diễn ra nhanh hơn do không khí không được lọc và làm ấm đúng cách. Điều này có thể làm mất đi lớp dịch bảo vệ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus xâm nhập, làm tăng nguy cơ mắc viêm xoang, viêm họng và nhiễm trùng hô hấp.
Đặt lưỡi sai tư thế, hạn chế phát triển khung hàm
Một trong những tác hại của thở bằng miệng gây ảnh hưởng lớn nhất là đặt sai vị trí lưỡi trong khoang miệng. Khi thở bằng mũi, lưỡi sẽ có xu hướng tựa lên vòm miệng, giúp duy trì sự cân đối của khung hàm. Tuy nhiên, khi thở bằng miệng, lưỡi thường rơi xuống đáy miệng, gây ra sự mất cân bằng lực tác động lên xương hàm. Điều này có thể dẫn đến các tình trạng như:
- Hàm trên hẹp, cằm bị đẩy lùi ra sau, làm thay đổi cấu trúc khuôn mặt.
- Răng mọc lệch lạc, làm tăng nguy cơ sai khớp cắn.
- Tắc nghẽn đường thở, dẫn đến khó khăn trong việc ăn nhai và phát âm.
Đối với trẻ em, thở bằng miệng kéo dài có thể gây ra các biến dạng vĩnh viễn trên khuôn mặt, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng nhai trong tương lai.
Đau vai gáy do tư thế sai lệch khi thở
Những người có thói quen thở bằng miệng thường có xu hướng nghiêng đầu về phía trước để giúp không khí lưu thông dễ dàng hơn qua đường thở. Tuy nhiên, tư thế này lại gây áp lực lớn lên cổ, vai và lưng trên, dẫn đến tình trạng căng cứng cơ, đau vai gáy và giảm sự linh hoạt của cột sống. Nếu không được điều chỉnh kịp thời, tư thế sai lệch này có thể gây ra đau mãn tính, ảnh hưởng đến tư thế đi đứng và làm giảm chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân của tình trạng thở bằng miệng
Tác hại của thở bằng miệng là rất nhiều và không thể chối cãi. Nhiều người biết rõ, nhưng vẫn không xử lý được tình trạng này. Vậy nguyên nhân là do đâu? Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn dễ dàng xử lý hơn:
- Hen suyễn gây khó thở: Hen suyễn là một bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến đường hô hấp, khiến người bệnh khó thở, thở khò khè và thường xuyên cảm thấy thiếu oxy. Khi đường thở bị thu hẹp và phổi không nhận đủ không khí, người bệnh có xu hướng thở bằng miệng để lấy thêm oxy nhanh hơn. Tuy nhiên, điều này có thể làm cho các triệu chứng của hen suyễn trở nên trầm trọng hơn do không khí không được làm ấm và lọc sạch trước khi vào phổi.
- Nghẹt mũi kéo dài: Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của thở bằng miệng là tình trạng nghẹt mũi. Khi mũi bị tắc nghẽn do cảm lạnh, dị ứng hoặc viêm xoang, cơ thể buộc phải tìm một cách khác để đưa không khí vào phổi, dẫn đến việc thở bằng miệng. Nếu tình trạng nghẹt mũi kéo dài và không được điều trị kịp thời, thói quen thở bằng miệng có thể hình thành và gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho sức khỏe răng miệng và toàn thân.
- Các dị tật bẩm sinh như sứt môi, hở hàm ếch: Những người sinh ra với các dị tật như sứt môi, hở hàm ếch hoặc bất thường về cấu trúc hàm mặt thường gặp khó khăn trong việc thở bằng mũi. Do sự sai lệch về giải phẫu, luồng không khí có thể không đi qua mũi một cách hiệu quả, khiến họ phải thở bằng miệng. Nếu không được can thiệp sớm, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều vấn đề về phát triển khuôn mặt, răng miệng và khả năng phát âm.
- Polyp mũi gây cản trở đường thở: Polyp mũi là những khối u mềm, không đau nằm trong niêm mạc mũi, thường phát triển do viêm nhiễm kéo dài hoặc dị ứng. Khi polyp phát triển quá lớn, chúng có thể gây cản trở luồng không khí đi vào mũi, khiến người bệnh phải thở bằng miệng. Bên cạnh đó, polyp mũi còn có thể làm tăng nguy cơ viêm xoang, nghẹt mũi mãn tính và suy giảm khứu giác.
- Căng thẳng quá mức, rối loạn hô hấp: Căng thẳng, lo lắng và áp lực tâm lý có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta hô hấp. Khi căng thẳng, nhiều người có xu hướng thở gấp, nông và bằng miệng do cơ thể kích hoạt phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy” (fight or flight). Nếu tình trạng này kéo dài, hệ thần kinh có thể ghi nhận thói quen thở bằng miệng như một phản xạ vô thức, dẫn đến những tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Cách khắc phục tình trạng thở bằng miệng
Sau khi đã hiểu các tác hại của thở bằng miệng, bạn cần biết cách khắc phục, như:
- Điều trị nghẹt mũi do cúm, viêm xoang: Nếu thở bằng miệng xuất phát từ nguyên nhân nghẹt mũi do cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang, việc giữ cho đường thở thông thoáng là rất quan trọng. Bạn có thể sử dụng thuốc xịt mũi chứa nước muối sinh lý để làm sạch hốc mũi và giảm nghẹt. Nếu nghẹt mũi không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được tư vấn phương pháp điều trị thích hợp.
- Tập thói quen thở bằng mũi, luôn ngậm kín môi: Thói quen thở bằng miệng có thể được cải thiện bằng cách chủ động luyện tập cách thở đúng. Bạn nên tập trung vào việc luôn giữ môi khép kín khi không nói chuyện để buộc cơ thể thở bằng mũi. Một số bài tập hô hấp như phương pháp thở Buteyko có thể giúp kiểm soát hơi thở và tăng cường khả năng sử dụng mũi thay vì miệng.
- Điều chỉnh tư thế ngủ, kê gối cao hơn: Tư thế ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến cách thở của bạn. Nếu bạn có xu hướng thở bằng miệng khi ngủ, hãy điều chỉnh tư thế nằm để giúp đường thở thông thoáng hơn. Kê gối cao khoảng 30 – 60 độ có thể giúp mũi dễ dàng lưu thông không khí, hạn chế tình trạng nghẹt mũi và thở bằng miệng. Ngoài ra, tư thế nằm nghiêng thay vì nằm ngửa cũng có thể giúp cải thiện tình trạng này. Nếu không khí trong phòng quá khô, bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm để duy trì độ ẩm lý tưởng, tránh khô miệng khi ngủ.
- Sử dụng công cụ hỗ trợ điều chỉnh thói quen thở: Hiện nay, có nhiều công cụ hỗ trợ giúp bạn chuyển từ thói quen thở bằng miệng sang thở bằng mũi một cách hiệu quả. Miếng dán mũi (Nasal Strips) giúp mở rộng lỗ mũi, làm thông thoáng đường thở. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc giữ miệng khép kín khi ngủ, băng keo dán miệng (Mouth Strips) có thể là một giải pháp hữu ích để buộc cơ thể phải thở bằng mũi.
- Thăm khám nha khoa để được điều trị chuyên sâu: Nếu tình trạng thở bằng miệng xuất phát từ cấu trúc hàm hoặc vị trí lưỡi sai lệch, bạn nên đến nha khoa để được kiểm tra và điều trị. Bác sĩ có thể sử dụng khí cụ định vị lưỡi (Myobrace, Tongue Retainers) để giúp lưỡi duy trì vị trí đúng, hỗ trợ thở bằng mũi. Trong một số trường hợp, niềng răng hoặc chỉnh nha có thể giúp mở rộng cung hàm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thở mũi.
Xem thêm:
Trên đây là tổng hợp các tác hại của thở bằng miệng mà bạn phải biết. Thở bằng miệng là một thói quen gây nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và toàn thân. Việc duy trì thói quen này có thể dẫn đến khô miệng, hôi miệng, răng mọc lệch, đau vai gáy và thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển khuôn mặt. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của Nha Khoa DrGreen và hãy tiếp tục ủng hộ website trong tương lai!
HỆ THỐNG NHA KHOA DRGREEN
- Địa chỉ 1: 40B Lạch Tray, Ngô Quyền, Hải Phòng
- Địa chỉ 2: HDS11 Vinhomes Marina, Lê Chân, Hải Phòng
- Địa chỉ 3: 38 Tân Dương, Thủy Nguyên, Hải Phòng
- Địa chỉ 4: 43 Trần Phú, Cẩm Phả, Quảng Ninh
- Hotline: 0936.996.609
- Website: https://nhakhoadrgreen.vn/
- Fanpage: https://www.facebook.com/nhakhoadrgreen
- Email: nhakhoadrgreen@gmail.com
