Sâu răng là một trong những bệnh phổ biến ở cả người lớn và trẻ nhỏ hiện nay. Bệnh gây cảm giác đau buốt khó chịu, ăn uống khó khăn, hơi thở có mùi. Thông qua đó làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Thậm chí nếu không được điều trị kịp thời bệnh còn có thể gây mất răng vĩnh viễn. Tuy nhiên, ngoài tên gọi sâu răng như thông thường bệnh còn có tên gọi khác là bệnh xiết. Vậy bệnh xiết ăn răng là bệnh gì? Nguyên nhân và điều trị như thế nào? Hãy cùng Nha khoa DrGreen giải đáp chi tiết trong bài viết này
Xiết ăn răng là bệnh gì?
Xiết ăn răng, còn gọi là sâu răng, là một quá trình tổn thương cấu trúc răng. Sự tổn thương này do hoạt động của vi khuẩn trong mảng bám gây ra. Các vi khuẩn này chuyển hóa đường từ thực phẩm thành axit. Sau đó axit sẽ dần dần ăn mòn men răng – lớp ngoài cùng có chức năng bảo vệ răng. Khi men răng bị phá hủy, vi khuẩn sẽ tiếp tục xâm nhập vào lớp ngà răng bên dưới. Nếu không được điều trị, chúng có thể tiến đến tủy răng – nơi chứa mạch máu và dây thần kinh. Từ đó gây đau nhức dữ dội và nguy cơ viêm tủy hoặc nhiễm trùng nặng
Trẻ em trong độ tuổi từ 6 đến 12 là đối tượng đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi sâu răng. Đây là độ tuổi giai đoạn răng vĩnh viễn bắt đầu mọc và thay thế răng sữa. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ chế độ ăn uống nhiều đường, thói quen ăn vặt thường xuyên. Cùng với đó trẻ chưa hình thành kỹ năng chăm sóc răng miệng đúng cách. Một số tình trạng sâu răng không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Lúc này tổn thương do xiết răng có thể lan sang các răng kế cận. Từ đó gây ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe khoang miệng. Thậm chí tác động rất xấu đến chức năng ăn nhai và thẩm mỹ hàm mặt.
Dấu hiệu của bệnh xiết ăn răng trong nha khoa là gì?
Xiết ăn răng là một dạng bệnh lý phá hủy cấu trúc răng. Nó thường gặp ở cả trẻ em và người trưởng thành. Bệnh khởi phát khi vi khuẩn kết hợp với mảng bám và thức ăn thừa tạo ra axit. Từ đó axit sẽ làm mòn men răng và dần xâm lấn vào ngà răng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về cả mặt chức năng và thẩm mỹ.
Các tác động điển hình của bệnh xiết răng bao gồm:
- Bề mặt răng chuyển sang màu vàng đậm, nâu hoặc đen. Đây là dấu hiệu ban đầu do sự tích tụ sắc tố và mảng bám lâu ngày. Từ đó làm mất đi tính thẩm mỹ của hàm răng.
- Các lỗ nhỏ ban đầu có thể phát triển thành hốc lớn gây ê buốt. Thậm chí gây đau nhức và làm suy yếu cấu trúc răng. Trong nhiều trường hợp, phần thân răng bị mòn hoàn toàn. Chỉ còn lại chân răng gần sát nướu – hiện tượng thường được gọi là sún răng.
- Lớp men và ngà răng bị tổn thương nghiêm trọng, răng mất độ bền tự nhiên. Dẫn đến dễ bị nứt, vỡ hoặc gãy trong quá trình ăn nhai.
- Vi khuẩn từ vùng răng bị phá hủy có thể lan rộng gây viêm nướu. Ngoài ra là viêm nha chu hoặc viêm tủy răng. Từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và đau đớn kéo dài.
- Tổn thương răng có thể tiến triển đến mức không thể phục hồi, buộc phải nhổ bỏ. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ăn nhai, phát âm và cấu trúc hàm mặt.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng xiết ăn răng
Yếu tố bẩm sinh
Một số trẻ em có thể gặp phải tình trạng khiếm khuyết men răng bẩm sinh. Trong đó men răng không được hình thành đầy đủ hoặc có chất lượng kém. Điều này làm giảm khả năng bảo vệ răng. Đặc biệt trước sự tấn công của vi khuẩn trong khoang miệng. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xiết ăn răng khởi phát sớm.
Vệ sinh răng miệng không đúng cách
Một số người vệ sinh răng miệng không đầy đủ hoặc thực hiện sai cách. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự tích tụ mảng bám. Thông qua đó tạo điều kiện môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Lúc này mảng bám và thức ăn thừa bám dính tại kẽ răng. Hoặc bề mặt răng không được làm sạch thường xuyên. Khi đó axit do vi khuẩn tiết ra sẽ làm mòn men răng và tiến sâu vào các lớp răng bên trong.
Chế độ ăn nhiều đường và tinh bột
Một số người tiêu thụ thường xuyên các loại thực phẩm có hàm lượng đường cao. Trong đó bao gồm các món như kẹo, bánh ngọt, nước ngọt có gas. Lúc này lượng đường dư thừa trong miệng khiến môi trường miệng trở nên axit hóa. Axit sinh ra từ quá trình chuyển hóa đường sẽ phá hủy lớp men bảo vệ răng. Thông qua đó tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào lớp ngà và tủy răng. Đồng thời gây đau nhức và bị xiết ăn răng nghiêm trọng.
Thiếu hụt vitamin và khoáng chất thiết yếu
Một số lúc cơ thể thiếu các vi chất quan trọng như canxi, fluor, vitamin D. Ngoài ra, thiếu các khoáng chất khác có thể khiến men răng suy yếu. Từ đó giảm khả năng tái khoáng hóa và chống lại các yếu tố gây hại. Khi đó hàng rào bảo vệ men răng bị tổn thương. Thông qua đó nguy cơ xiết ăn răng tiến triển tăng lên đáng kể.
Thói quen ăn nhai không tập trung
Một số người ăn uống thiếu chú ý, nhai không kỹ. Thậm chí có những trường hợp thường xuyên nhai lệch một bên. Những điều này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng nhai. Nó còn làm tăng khả năng tích tụ thực phẩm trong khoang miệng. Hơn nữa, quá trình phân giải đường diễn ra mạnh hơn khi thực phẩm không được nghiền nát đúng cách. Thông qua đó khiến nguy cơ sâu răng và đổi màu răng trở nên nghiêm trọng hơn.
Những giai đoạn biến chứng nguy hiểm khi bị xiết ăn răng
Giai đoạn 1: Sâu răng khởi phát, men răng tổn thương nhẹ
Ở giai đoạn đầu, xiết ăn răng tổn thương do vi khuẩn khu trú trên bề mặt men răng. Biểu hiện thường gặp là các đốm trắng đục hoặc nâu nhạt trên răng. Tuy nhiên chưa có sự xâm lấn vào ngà răng nên không gây ra cảm giác đau nhức. Vì không xuất hiện triệu chứng rõ ràng, người bệnh thường không nhận biết được tình trạng này. Việc phát hiện chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng và chẩn đoán bằng hình ảnh. Ví dụ như chụp X-quang tại phòng khám nha khoa.
Giai đoạn 2: Xiết ăn răng tiến triển vào ngà răng
Khi không được điều trị kịp thời, xiết ăn răng tiếp tục xâm nhập sâu hơn vào lớp ngà. Đây là lớp mô mềm hơn và dễ bị tổn thương hơn men răng. Lúc này, người bệnh có thể bắt đầu cảm nhận các triệu chứng rõ rệt. Ví dụ như ê buốt khi ăn thực phẩm nóng, lạnh hoặc ngọt. Thậm chí cảm thấy đau nhức khi chải răng. Tổn thương răng ở giai đoạn này có thể thấy rõ bằng mắt thường dưới dạng lỗ sâu. Ngoài ra là lớp bề mặt răng bị mòn lõm.
Giai đoạn 3: Xâm lấn đến tủy và cấu trúc nâng đỡ răng
Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất, khi xiết ăn răng đã lan đến buồng tủy. Đây chính nơi chứa mạch máu và dây thần kinh của răng. Kết quả là răng bị phá hủy nặng, có thể chỉ còn lại phần chân răng sát nướu. Người bệnh thường xuyên gặp tình trạng đau nhức dữ dội, có thể lan ra vùng hàm, đầu hoặc tai. Nếu nhiễm trùng lan rộng, bệnh nhân có thể bị sưng mặt, nổi hạch, sốt. Thậm chí có nguy cơ áp xe chân răng hoặc nhiễm trùng toàn thân nếu không được điều trị kịp thời.
Các cách điều trị xiết ăn răng an toàn và hiệu quả nhất
Tái khoáng hóa men răng cho giai đoạn sâu răng khởi phát
Tái khoáng là phương pháp điều trị bảo tồn, thường được chỉ định ở giai đoạn sớm. Lúc này tổn thương chỉ khu trú trên bề mặt men răng và chưa tạo thành lỗ sâu. Mục tiêu của phương pháp này là phục hồi khoáng chất cho men răng. Từ đó giúp tăng cường độ bền vững và chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn.
Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ sử dụng các sản phẩm chuyên dụng. Những sản phẩm này luôn có chứa ion canxi và fluor. Đây là hai thành phần quan trọng trong việc tái tạo cấu trúc men răng. Tại đây chúng sẽ được bôi trực tiếp lên vùng răng đổi màu hoặc có dấu hiệu mất khoáng. Thông qua đó ngăn chặn quá trình xiết ăn răng tiến triển.
Trám răng áp dụng cho sâu răng tiến triển đến ngà
Tại giai đoạn này, tổn thương đã lan đến lớp ngà và hình thành lỗ sâu. Lúc này việc trám răng trở thành chỉ định điều trị tiêu chuẩn. Thông qua đó phục hồi hình dáng giải phẫu và chức năng nhai của răng. Sau khi làm sạch mô răng bị nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ sử dụng vật liệu trám để lấp đầy khoang sâu. Vật liệu trám thường bao gồm composite, amalgam hoặc glass ionomer. Quá trình này giúp ngăn ngừa vi khuẩn tiếp tục xâm nhập. Đồng thời duy trì thẩm mỹ và độ bền của răng.
Bọc răng sứ cho trường hợp xiết lớn hoặc mất mô răng nhiều
Tại giai đoạn này, trường hợp xiết ăn răng đã phá hủy đáng kể mô răng thật. Lúc này trám răng đơn thuần sẽ không đủ để bảo tồn cấu trúc răng. Khi đó, bọc răng sứ là phương pháp phục hình toàn diện. Từ đó giúp bảo vệ phần còn lại của răng. Ngoài ra giúpkhôi phục chức năng ăn nhai, phát âm cũng như tính thẩm mỹ. Răng sứ có độ cứng và độ bền cao, đồng thời chống bám màu. Cùng với đó là ngăn ngừa tái phát sâu răng nếu được chăm sóc đúng cách.
Nhổ răng cho răng tổn thương nghiêm trọng
Đây là giải pháp cuối cùng trong điều trị sâu răng đến tủy. Nó được chỉ định khi răng đã bị tổn thương nghiêm trọng đến mức không còn khả năng phục hồi. Thông thường là khi vi khuẩn đã lan rộng đến chân răng. Từ đó gây viêm tủy hoại tử, áp xe hoặc tiêu xương ổ răng. Việc nhổ bỏ răng không những giúp loại bỏ nguồn lây nhiễm. Điều này còn phòng ngừa nguy cơ lan rộng sang các răng kế cận. Cùng với đó hạn chế những ảnh hưởng đến sức khỏe toàn bộ khoang miệng. Sau khi nhổ, bác sĩ có thể tư vấn giải pháp phục hồi. Ví dụ như trồng răng implant hoặc làm cầu răng để đảm bảo chức năng và thẩm mỹ.
Những phương pháp phòng ngừa xiết ăn răng cần nắm rõ
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường
Thực phẩm ngọt như bánh kẹo, nước ngọt có gas, sữa đặc thường chứa nhiều đường. Đây là nguyên nhân chính thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn gây sâu răng. Lúc này đường tích tụ trong khoang miệng và không được làm sạch kịp thời. Từ đó khuẩn sẽ lên men tạo axit phá hủy men răng, dẫn đến hình thành xiết ăn răng. Do đó, việc kiểm soát lượng đường trong chế độ ăn uống hằng ngày là điều cần thiết. Thông qua đó ngăn ngừa sâu răng hiệu quả.
Bổ sung đầy đủ vi chất cho trẻ đang mọc răng
Trong giai đoạn trẻ mọc răng sữa và răng vĩnh viễn, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc hình thành cấu trúc răng khỏe mạnh. Cha mẹ nên bổ sung các thực phẩm giàu canxi, fluor, vitamin D và phốt pho. Đây là các vi chất thiết yếu giúp tăng cường men răng và phòng chống sâu răng sớm. Những thực phẩm nên ưu tiên bao gồm sữa và các chế phẩm từ sữa. Ngoài ra là các loại cá biển, rau xanh đậm, trứng và ngũ cốc nguyên cám.
Duy trì thói quen đánh răng đúng cách mỗi ngày
Một trong những nguyên tắc quan trọng để giữ răng miệng luôn khỏe mạnh là đánh răng. Tại đây bạn cần thực hiện đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày. Đặc biệt vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Đối với trẻ nhỏ hoặc người có răng hàm sâu, nên chọn bàn chải có đầu lông mềm và thiết kế tròn. Từ đó giúp tiếp cận hiệu quả các vùng khó làm sạch như răng hàm và kẽ răng. Ngoài ra, nên thay bàn chải định kỳ 3 tháng/lần để tránh tích tụ vi khuẩn.
Khám răng định kỳ tại nha khoa
Việc thăm khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần không chỉ giúp làm sạch cao răng. Đây còn là cách để phát hiện sớm các dấu hiệu xiết ăn răng, viêm nướu. Cùng với đó những bất thường trong cấu trúc răng hàm mặt. Điều trị sớm giúp tránh được các biến chứng nghiêm trọng. Đồng thời giảm thiểu chi phí và thời gian điều trị. Tại Nha khoa DrGreen, khách hàng được theo dõi tình trạng răng miệng bằng công nghệ hiện đại. Cùng với đó bác sĩ sẽ tư vấn lộ trình chăm sóc phù hợp với từng độ tuổi.
Xem thêm:
- Tam giác đen ở răng là gì? Nguyên nhân và cách điều trị
- Thường xuyên bị chảy máu chân răng khi đánh răng do đâu?
Trên đây là những điều cần biết về hiện tượng xiết ăn răng ở người lớn và trẻ em. Cùng với đó là cách điều trị và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm hiệu quả. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Nha khoa DrGreen theo thông tin bên dưới
Hotline: 0936.996.609
Fanpage: https://www.facebook.com/nhakhoadrgreen
Website: nhakhoadrgreen.vn
Hệ thống Nha khoa Dr Green:
- 40B Lạch Tray, Ngô Quyền, Hải Phòng
- HDS11 Vinhomes Marina, Lê Chân, Hải Phòng
- 38 Tân Dương, Thủy Nguyên, Hải Phòng
- 43 Trần Phú, Cẩm Phả, Quảng Ninh
